Kiedy po drugiej wojnie światowej doszło do migracji ludności, a także przemieszczeń ocalałego mienia, w tym dóbr kultury, liczne księgozbiory, gromadzone często od pokoleń, uległy podziałom i rozproszeniu. Na skutek zmiany granic wiele materiałów pochodzących z bibliotek mniejszości religijnych, etnicznych oraz ruchów społecznych znalazło się w kolekcjach publicznych i prywatnych. Dzięki badaniom proweniencyjnym zbiory te stanowią dziś cenne źródło pozwalające lepiej poznać polską historię i kulturę.

Niniejsza publikacja zawiera dwadzieścia jeden artykułów naukowych, będących pokłosiem III Międzynarodowej Konferencji Proweniencyjnej „Księgozbiory historyczne mniejszości religijnych i etnicznych”, która odbyła się w Narodowej Bibliotece Ossolineum we wrześniu 2022 roku.